Göreme Açıkhava Müzesi’nin en önemli yapısı sayılan Karanlık Kilise, alanda kendisine ayrılan özel girişi sonuna kadar hak ediyor. İnanç turizminin yaygın olduğu Kapadokya vadilerinde yumuşak lav kayaların içine inşa edilmiş 600’ün üstünde oyma kilise bulunuyor. Karanlık Kilise canlı freskleri sayesinde bunların arasından sıyrılıyor.
Göreme’deki kilise kompleksi içinde bulunan kilise 11. yüzyıl sonu ile 12. yüzyıl başına tarihleniyor. Narteks kısmındaki küçük bir pencereden çok az ışık alması nedeniyle “Karanlık Kilise” diye adlandırılmış. Ancak ışık görmemesi sayesinde içindeki fresklerin renkleri zamana direnerek canlı kalmış.
Haç planlı kilisenin planı haç kollar, çapraz tonozlar, merkezi kubbe, dört sütun ve üç apsisten oluşuyor. Kuzeydeki kavisli merdivenden, kilisenin dikdörtgen beşik tonozlu narteksine çıkılıyor. Narteksin güneyindeyse bir mezar bulunuyor.
Kilise ve narteks, İncil ve Hz. İsa çemberini içeren zengin süslemelere sahip. “Elmalı” ve “Çarıklı” kiliselerinde olduğu gibi, Tevrat kaynaklı sahneler de resmedilmiş. Bu sahneler; “Deesis”, “Müjde”, “Beytüllahim'e Yolculuk”, “Doğum”, “Üç Müneccimin Tapınması”, “Vaftiz”, “Lazarus'un Diriltilmesi”, “Başkalaşım”, “Kudüs'e Giriş”, “Son Akşam Yemeği”, “İhanet”, “Hz. İsa Çarmıhta”, “Hz. İsa'nın Cehenneme İnişi”, “Kadınlar Boş Mezar Başında”, “Havarilerin Takdisi ve Görevlendirilmesi”, “Hz. İsa'nın Göğe Çıkışı”, “İbrahim Peygamber'in Misafirperverliği” ve “Üç Yahudi Gencin Yakılması” olarak sıralanıyor.